سال‌ها قبل از این‌که به‌صورت جدی به نوشتن بپردازم، جمله‌های کوتاهی می‌نوشتم و در صفحه‌ی اینستاگرامم به اشتراک می‌گذاشتم. این جملات موردعلاقه‌ی مخاطبانم بود و بازخوردهای خوبی از آن‌ها می‌گرفتم. بعدها فهمیدم که این جمله‌های کوتاه، تحت‌عنوان کاریکلماتور طبقه‌بندی می‌شوند. کاریکلماتورها جملات کوتاه کاریکاتوری و طنزآمیزی هستند که کشف جدیدی را به خواننده نشان می‌دهند و ارتباطات معنادار و جالبی بین پدیده‌های به‌ظاهر بی‌ربط ایجاد می‌کنند.


برای من که خیلی اهل حرف زدن و زیاده‌گویی نیستم، نوشتن کاریکلماتور و جملات قصار بسیار لذت‌بخش است. انگار که بخواهم حرف‌هایم را به‌صورت فشرده و با کمترین تعداد کلمات، بیان کنم. این گونه‌ی ادبی را خیلی دوست دارم و دو سال است که به‌صورت حرفه‌ای آن را دنبال می‌کنم. برای خیلی از دوستان نویسنده‌ام، نام من تداعی‌گر کاریکلماتور است.


چرا نوشتن جمله‌های کوتاه مهم است؟

شاید بگویید من می‌خواهم داستان بنویسم یا مقاله‌نویس شوم، چه نیازی به نوشتن جمله‌های کوتاه دارم. اگر دقت کنید هر متنی از قرار گرفتن تعدادی جمله در کنار هم تشکیل شده است، پس  وقتی بتوانید جملات زیبا و تأثیرگذاری بنویسید، متن‌های جذابی هم خواهید نوشت.


جملات کوتاه قالب خوبی برای تمرین ایجاز هستند. نوشتن جملات کوتاه به شما کمک می‌کند با کمترین واژه‌ها به بهترین نحو منظور خود را بیان کنید. موجزنویسی یکی از ارکان اصلی نویسندگی است. موجز یعنی طوری بنویسیم که حتا یک کلمه‌ی اضافی در جمله‌مان وجود نداشته باشد.


 نوشتن جملات کوتاه خلاقیت را افزایش می‌دهد. یک جمله‌ی کوتاه وقتی می‌تواند تأثیرگذار باشد و در ذهن‌ها ماندگار شود که خلاقانه نوشته شده باشد. تلاش ذهنی شما برای جذاب کنار هم چیدن کلمات، به افزایش قدرت خلاقیتتان می‌انجامد. ذهنتان دائماً به دنبال راه‌هایی می‌گردد که ارتباطات جدید و جالبی بین مفاهیم و کلمات برقرار کند تا جملات خلاقانه‌تری بیافریند. پرورش نیروی خلاقیت در تمام نوشته‌های‌تان تأثیر مثبت می‌گذارد و متن‌های زیباتری خواهید نوشت.


کتاب‌هایی که در این زمینه به شما کمک می‌کنند 

  • کتاب قلبم را با قلبت میزان می‌کنم، پرویز شاپور،
  • کتاب براده‌ها، سید حسن حسینی، انتشارات سوره‌ی مهر
  • کتاب تخت پروکروستس: گزین‌گویه‌های فلسفی و عملی، نسیم نیکولاس طالب، نشر نوین
  • کتاب آفوریسم‌های زندگی، امیل چوران، نشر درون


تمرین‌ها

 یک کلمه را انتخاب کنید و آن را در مرکز صفحه بنویسید. بعد دور آن هر کلمه، مفهوم یا تداعی‌ای را که به ذهنتان می‌رسد، بنویسید. محدودیتی در به‌ کار بردن کلمات برای خود قائل نشوید. هم از کلمات عینی استفاده کنید و هم مفاهیم ذهنی را بنویسید. منطق رایج را کنار بگذارید. ذهنتان را آزاد بگذارید تا به هر کجا می‌خواهد سفر کند. طی این سفر، ارتباطات معناداری بین کلمات به‌ظاهر بی‌ربط پیدا کنید.

نمونه:

1. پنجره تنها روزنه‌ی امید دیوار است.

2. آفتاب باعث دلگرمی پنجره است.

3. سنگ دل پنجره را شکست.

4. بهار دل پنجره را شاد کرد.

5. سکوت شب برای پنجره لالایی می‌خواند.

6. پنجره هر شب در آغوش تنهایی خود به‌خواب می‌رود.

7. بهار پنجره را از خواب زمستانی بیدار کرد.

8. پنجره‌ی غمگین همیشه بسته بود.

9. درد پنجره وابستگی به دیوار بود.

10. پنجره با نور ماه رؤیا می‌بافت.

11. ماه هر شب برای پنجره قصه می‌گوید.

12. ابر سیاه دیدار ماه با پنجره را ممنوع کرد.

13. پنجره زیر غبار فراموشی دفن شد.

14. ماه به دام عشق پنجره افتاد.

15. بهار پشت پنجره گل کرده بود.

16. پنجره‌ی خاک‌گرفته در باران آب‌تنی می‌کند.

17. قطره‌ی باران با پنجره‌ی اتاقم تصادف کرد.

18. اشعه‌ی آفتاب برای ورود به خانه از پنجره مجوز گرفت.

19. باد برای رسیدن به پرده از در دوستی با پنجره وارد شد.

20. گفتی می‌آیی، من و پنجره سال‌هاست به‌انتظار نشسته‌ایم.


 تعداد زیادی جمله بنویسید. به اولین جمله‌ها اکتفا نکنید. معمولاً تلاش‌های اول به جملات کلیشه‌ای منجر می‌شود اما هرچه جلوتر بروید، خلاقیت‌تان بیشتر می‌شود و جملات بهتری می‌نویسید.

 از بین جملات نوشته‌شده، بهترین‌ها را انتخاب کنید و روی آن‌ها کار کنید. طی چند روز جمله‌ها را ویرایش و بازنویسی کنید. کلمات را جابه‌جا کنید، واژه‌های اضافی را حذف کنید. تا جایی که می‌توانید جمله‌ها را کوتاه کنید و از تعداد کلمه‌ی کمتری استفاده کنید. قیدها و صفت‌های به‌دردنخور را دور بریزید. کلمات را پس‌وپیش کنید تا جمله روان‌تر و آهنگین‌تر شود.


 نمونه‌های خوب بخوانید. قبل از شروع نوشتن، جملات قصار بخوانید. خواندن این جمله‌ها شما را در فضای این نوع نوشتن قرار می‌دهد و راحت‌تر می‌نویسید. هم می‌توانید از کتاب‌هایی که مجموعه جملات قصار هستند کمک بگیرید و هم به سایت «ویکی گفتاورد» مراجعه کنید.


یک جمله را بردارید و بکوشید دست‌کم به ده مدل مختلف آن را بنویسید. تلاش کنید تا آن‌جا که ممکن است و به مفهوم جمله آسیبی وارد نمی‌شود، کلمات را حذف کنید.

 

مداومت را از یاد نبرید. اگر می‌خواهید در نوشتن جملات کوتاه، مهارت پیدا کنید باید پیوسته انجامش دهید. می‌توانید برنامه‌ای برای خود بریزید و هر روز درباره‌ی یک کلمه، تعداد زیادی جمله بنویسید. شما کمیت را حفظ کنید، کیفیت به دنبالش خواهد آمد.


نکاتی برای نوشتن جملات کوتاه تأثیرگذار:

❌️ بدیهیات را تکرار نکنید.

✔️ برخلاف باورهای رایج بنویسید.

✔️ ارزش جدیدی به خواننده بدهید.

✔️ خواننده را غافل‌گیر کنید.


سخن پایانی

در این مقاله، روش نوشتن جمله‌های کوتاه را بررسی کردیم. نوشتن جملات کوتاه یکی از بهترین راه‌ها برای پرورش مهارت نویسندگی است. هم موجزنویسی را به شما می‌آموزد و هم خلاقیتتان را تقویت می‌کند. متن چیزی جز جملات به‌هم‌پیوسته نیست. وقتی بتوانید جملات زیبا و تأثیرگذاری بنویسید، متن‌های خوبی هم خواهید نوشت. اگر دوست داشتید جملات کوتاهتان را در قسمت دیدگاه‌ها با دیگران به‌ اشتراک بگذارید.