در کتاب «کتاب‌فروشی گمشده»، به ترکیب جالب «کارآگاه ادبی» برخوردم. در این داستان، کارآگاه ادبی به کسی گفته می‌شود که دنبال نسخه‌های قدیمی و کمیاب کتاب‌ها می‌گردد. اما من این عبارت را برداشتم و معنای تازه‌ای به آن بخشیدم. در نگر من، هر نویسنده‌ی خوبی باید کارآگاه ادبی هم باشد.
ویژگی‌های این نویسنده-کارآگاه به شرح زیر است:
●مشاهده‌گر خوبی است. به تمام پدیده‌ها و اتفاقات دقت می‌کند تا سرِنخ‌ها را بیابد و از دل آن‌ها سوژ‌ه‌ای برای نوشتن درآورد. او می‌داند که اگر خوب ببیند، هم بهتر می‌آموزد و هم همیشه چیزی برای نوشتن خواهد داشت.
●شنونده‌ی ماهری است. وقتی در جمعی یا کلاسی جضور دارد، تمام وجودش گوش می‌شود تا بتواند داستانی از دل شنیده‌ها بیرون بکشد یا درسی بیاموزد. اول خوب گوش می‌کند و بعد به بیان پاسخ یا دیدگاه خود می‌پردازد.
●به آنچه از قبل آموخته قانع نیست و تا دمِ مرگ در حال یادگیری است. بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، تحصیلات را تمام‌شده نمی‌داند. او همواره دانش‌جو می‌ماند و می‌آموزد. او می‌داند که دنیای نوشتن انتها ندارد، پس همواره نکته‌ی تازه‌ای برای آموختن هست. او در کتاب‌ها، سایت‌ها و دوره‌ها، ویدیوها، فایل‌های صوتی و هر منبعی که بتواند، جست‌وجو و دانشش را به‌روز می‌کند.
●همواره به دنبال یافتن واژه‌های تازه است تا دایره‌ی واژگانش را بگسترد. نویسنده-کارآگاه می‌داند که کلمه ابزار اصلی کارش است، پس هر چه واژه‌های بیش‌تری داشته باشد، پرمایه‌تر می‌نویسد. بنابراین بادقت کتاب می‌خوانَد و کتاب‌هایی را برمی‌گزیند که چیزی به او می‌افزایند، هرچند خواندنشان مشکل باشد.
●کتاب‌های جدید را می‌جوید. می‌کوشد خودش را به آن‌هایی نزدیک کند که او را به کتاب‌های خوب می‌رسانند. چشم‌هایش همیشه باز است تا هر جا کتاب مفیدی دید، شکارش کند. نشانه‌ها را در شبکه‌های اجتماعی، فیلم‌ها، کتاب‌های دیگر، سخنان آدم‌ها می‌یابد و پی سرِنخ می‌رود. افزون‌بر این، در کتاب‌فروشی‌ها وقت زیادی صرف می‌کند و از ورق زدن کتاب‌ها ابایی ندارد. او آن‌قدر می‌گردد تا کتابی شایسته‌ی خواندن بیابد.
●خودش را به یک قالب محدود نمی‌کند. هر روز فرم تازه‌ای برای نوشتن می‌یابد و طبع‌آزمایی می‌کند. کاراگاه-نویسنده هرگز نمی‌گوید : «من قریحه‌ی سرودن شعر یا استعداد داستان‌سرایی ندارم یا نمی‌توانم متن‌های غیرِداستانی بنویسم». او می‌داند که نویسنده‌ی خوب متنوع می‌نویسد تا بتواند قالب‌های نوشتن را با هم بیامیزد و اثری نوآورانه بیافریند.
◀️ پی‌نوشت: این فهرست پیوسته به‌روز خواهد شد، چون یک کارآگاه ادبی همواره در پی یافتن راه‌های تازه‌ای برای بهتر نوشتن است.
❓️شما چطور؟ آیا خودتان را یک کارآگاه ادبی می‌دانید؟ به نظر شما نویسنده-کارآگاه چه ویژگی‌های دیگری می‌تواند داشته باشد؟
دیدگاه خود را بنویسید