تصور می‌کنم برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی کارهای‌تان روی غلتک می‌افتد و خوب پیش می‌رود، ناگهان دست به خود‌تخریبی بزنید. به‌عنوان مثال شما همیشه آرزو داشتید سحرخیز باشید، چند بار هم امتحان کرده‌اید و موفق نشده‌اید، اما چندوقتی است که این عادت را در خود ایجاد کرده‌اید و صبح‌ها زود از خواب بیدار می‌شوید. این خوب پیش رفتن ممکن است چند روز یا چند هفته به‌طول انجامد اما بعد از مدتی احساس می‌کنید که میل به تخریب این برنامه دارید. مثلاً بعد از اینکه صبح زود بیدار شدید، تمایل پیدا می‌کنید به رختخواب برگردید. یا با اینکه می‌دانید شب باید زود بخوابید تا ساعت یک نیمه‌شب فیلم تماشا می‌کنید یا در شبکه‌های اجتماعی پرسه می‌زنید. شما می‌دانید که در حال خراب کردن اوضاع هستید اما نمی‌توانید در برابر این میل به خودتخریبی مقاومت کنید. انگار که این اتفاق باید بیفتد و شما تحمل این روند خوب را ندارید.
برایتان مثال دیگری می‌زنم. اگر اهل نوشتن باشید و چند روزی خوب بنویسید، مدام سایتتان را به روز کنید و طبق برنامه‌ای که تعیین کرده‌اید پیش بروید، بعد از مدتی احساس می‌کنید چقدر این تغییر عجیب است و با خود می‌گویید: " آیا این منم که انقدر خوب و منظم می‌نویسم؟ " در اینجا روند خودتخریبی آغاز می‌شود. شما درگیر کارهای بیهوده می‌شوید، وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی تلف می کنید، ممکن است افسرده شوید یا معاشرت‌های نامناسبی را شروع کنید.
یک مثال دیگر که احتمالاً همه آن را تجربه کرده‌ایم: شما تصمیم می‌گیرید رژیم غذایی سالمی داشته باشید‌. فست فود را کنار می‌گذارید‌. نوشابه نمی‌خورید. میوه و سبزی بیشتر مصرف می‌کنید و پرخوری نمی‌کنید. حتی ممکن است به خودتان آفرین هم بگویید. اما بعد از مدتی وسوسه‌ها شروع می‌شود. میل به تخریب فعال می شود و شما دوباره به سمت پرخوری و تغذیه‌ی ناسالم بر‌می‌گردید.


تقریباً همه‌ی افراد در مسیر رشد و توسعه‌ی فردی این خودتخریبی را تجربه می‌کنند‌. در کتاب " اوج هراسی نوشته‌ی گی هندریکس " این موضوع کاملاً شرح داده شده است. شما هم حتماً آدم‌های موفق زیادی را می شناسید که بعد از اینکه به دستاوردهای خوبی می‌رسند درگیر اعتیاد می‌شوند یا بازیگران مشهوری که دچار افسردگی می‌شوند. این الگو اوج هراسی نامیده می‌شود. مغز ما به وضعیتی که مدت زیادی در آن قرار داشته، عادت می‌کند. وقتی ما تغییر و تحولی در زندگی ایجاد می‌کنیم یا یک عادت جدید می‌سازیم، مغز از حالت متعادل خود دور می‌شود. این وضعیت برای مغز غیر‌طبیعی است، سعی می‌کند با آن مبارزه کند و به وضعیت قبل برگردد. شما هم به‌طور حتم افرادی را دیده‌اید که وضع مالی‌شان بهتر می شود اما بعد از مدتی به شکل احمقانه و عجیبی پول خود را بر باد می‌دهند. چون مغز آن‌ها به نگرانی در مورد پول عادت کرده و تعادل خود را در آن می‌بیند، پس تلاش می‌کند به وضعیت قبل برگردد و خودتخریبی اتفاق می‌افتد.



راه حل چیست؟


اوج‌هراسی همیشه در کمین است، پس باید حواستان را جمع کنید. به این وضعیت آگاه باشید و آماده باشید که آگاهانه در‌برابر آن مقاومت کنید. گاهی با یک نفس و کمی مکث می‌توانید ذهن خود را ببینید، آگاهی‌تان را تقویت کنید و با وسوسه‌هایی که منجر به خودتخریبی می‌شود، مقابله کنید.

* این یادداشت با توجه به لایو امروز استاد کلانتری نوشته شده. لایوها هر روز ساعت هفت صبح در پیج اینستاگرام استاد کلانتری برگزار می‌شود.

لینک خرید کتاب " پرواز تا اوج " (اوج‌هراسی) با ۴۰درصد تخفیف از فیدیبو